*** မိန္းမဂုဏ္ရည္ ***

ေရွးေခတ္ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ “ ေယာက္ယာ၊ မိမ ” ဟူ၍ ေတြ ့ရျပီး ေယာက္ယာ ကို ေယာက်္ား ဟု ေခၚဆို၍၊ မိမ ကို မိန္းမ ဟု ေခၚဆိုျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေပါရာဏက်မ္းဆရာတို ့က ႏူးညံ့သိမ္ေ မြ ့ စြာ သြားလာျခင္း၊ စားေသာက္ျခင္း၊ ေနထိုင္ျခင္း ဆိုသည့္ အမူ အရာတို ့ကို ျမင္ေတြ ့ရတဲ့အ တြက္ မိန္းေမာနိုင္သည္ျဖစ္၍ “ မိန္း ” ဟုေခၚဆိုျပီး၊ လင္သား စသည့္အေဆြအမ်ိဳးတို ့ကို ေစာင္ မ ၾကည့္ရႈတတ္သည့္အတြက္ “ မ ” ဟု ေခၚဆိုပါတယ္။ ထို မိန္း ႏွင့္ မ ကို ေပါင္း၍ မိန္းမ ဟူ၍ ေခၚဆိုညႊန္ျပေကာက္ယူခဲ့ပါတယ္။


ေရွးပညာရွိ နီတိဆရာမ်ားက “ ရဟန္းတို ့သည္ အက်င့္သီလ ႏွင့္ျပည့္စံုရမည္၊ မင္းတို ့သည္ စစ္ သည္အဂၤါႏွင့္ ျပည့္စံုရမည္၊ မိန္း မတို ့သည္ အဆင္းအဂၤါႏွင့္ျပည့္စံုရမည္ ” ဟု ဖြင့္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ မိန္းမတစ္ေယာက္မွာ ခႏၶာကိုယ္ ရုပ္ရည္လွပမႈအဆင္း သာမက၊ စိတ္ေနစိတ္ထားလွပမႈအဆင္း
ႏွင့္ပါျပည့္စံုေနပါမွ ထူးခြ်န္ျပည့္၀တဲ့ မိန္းမေကာင္းမိန္းမျမတ္ ျဖစ္ပါမယ္။ ေရွးပညာရွိ က၀ိအ ေ က်ာ္အေမာ္တို ့က မိန္းမအမ်ိဳးအစား ႏွင့္ အဆင့္အတန္းတို ့ကို ေအာက္ပါ အတိုင္း ခြဲျခားေရးသားထားၾကပါတယ္။
(က) **ပဒုမၼနီ* *မိန္းမတို* *့၏* *လကၡဏာ*
(၁) လ၀န္းကဲ့သို ့ေသာ္ မ်က္ႏွာရွိ၏ (၂) ညက္ေညာသည့္ အသားအေရရွိ၏ (၃)
ေတာက္ပျဖဴစင္ေသာ သြားရွိ၏ (၄) ေျခဖ၀ါး၊ လက္ဖ၀ါး ျပည့္ျဖိဳး၏ (၅) ဆံပင္နက္ေမွာင္
ရွည္လ်ားေကာင္းမြန္၏ (၆) လည္ပင္းတြင္ အေရး အရစ္ သံုးခုရွိ၏ (၇) သားျမတ္ၾကီး ၏ (
၈) ဟသၤာကဲ့သို ့ သြားလာတတ္ျခင္းမ်ိဳးရွိ၏ (၉) အသံၾသဇာ သာယာမႈရွိ၏ (၁၀)
မိဘဆရာတို ့အား ရိုေသေလးစားမႈရွိ၏ (၁၁) လင္ေယာက်္ားကို ခ်စ္ခင္ ရိုေသ၏ (၁၂)
မေကာင္းမႈကို ေရွာင္ၾကဥ္၍ ေကာင္းမႈကို ျပဳတတ္၏ (၁၃) အရွက္တရား ၾကီး မား၏ (၁၄)
ေၾကာက္ရြံ ့ေလးစားထိုက္သူကို ေၾကာက္ရြံ ့၏ (၁၅) ပညာအရည္အခ်င္းႏွင့္
ရုပ္ရည္ေခ်ာေမာလွပမႈတို ့ႏွင့္ ျပည့္စံု၏ (၁၆) ပဒုမၼာၾကာကဲ့သို ့ေသာ ကိုယ္နံ
့ရွိ၏ (၁၇) ကိုယ္အရသာ ခ်ိဳ၏ (၁၈) မာတဂၤကဲ့သို ့ ၾကည့္ျခင္းမ်ိဳးရွိ၏ (၁၉)
ကိုယ္သည္ ခ်မ္းေသာအခါတြင္ ေႏြး၍၊ ပူေသာအခါတြင္ ေအး၏။
(ခ) **စိတၱရနီ* *မိန္းမတို* *့၏* *လကၡဏာ*
(၁) ရယ္ရႊင္ျမဴးတူးျခင္းမ်ား ရွိ၏ (၂) ခိုေပါက္ကဲ့သို ့ေသာ အသံရွိ၏ (၃) လိပ္ကဲ့သို ့သြားလာ မႈမ်ိဳး ရွိ၏ (၄) အသားအေရ ေပ်ာ့ ေပ်ာင္းမႈ ရွိ၏ (၅) မိဘဆရာတို ့အား ရိုေသေလးစားတတ္၏ (၆) ၾကာညိုနံ ့ကဲ့သို ့ေသာ ကိုယ္နံ ့ရွိ၏ (၇) လင္ကို ရိုေသ တတ္၏။
(ဂ) **သခၤနီ* *မိန္းမ* *တို* *့၏* *လကၡဏာ*
(၁) ဆံပင္ ရွည္လ်ားေကာင္းမြန္၏ (၂) ပ်ားအနံ ့ကဲ့သို ့ေသာ ကိုယ္နံ ့ရွိ၏ (၃)
သားျမတ္သည္ သလဲသီးႏွင့္တူ၏ (၄) ခါးစင္း၍ ရင္ေကာ့၏ (၅) ကိုယ္ဟန္သြင္ျပင္
ေျပျပစ္၏ (၆) ယစ္မငယ္၏ သြားလာပံုမ်ိဳး ရွိ၏ (၇) အေမႊးအၾကိဳင္ ပန္း နံ ့သာ
မက္ေမာ၏ (၈) မေကာင္းေသာ အရသာကို စား၏ (၉) ရာဂ ရမၼက္ၾကီး၏ (၁၀) ေယာက်ာ္းႏွင့္
ခဏတာေလးေတာင္ ကင္းကြာေနလိုစိတ္ မရွိျခင္း ျဖစ္၏ (၁၁) ရေသ့ ရဟန္းကို
ျမင္လွ်င္ပင္ မက္ေမာ၏။
(ဃ) **ဟတၱနီ* *မိန္းမတို* *့၏* *လကၡဏာ*
(၁) တင္ပါးဆံုၾကီးျပီး တင္ပါးျမင့္၏ (၂) နားရြက္တိုျပီးႏႈတ္ခမ္းၾကီး၏ (၃)
ႏွာေခါင္းပိျပား၏ (၄) မ်က္စိသည္ ေလာက္စာလံုးကဲ့ သို ့၀ိုင္း၏ (၅) ခါးတုတ္၏ (၆)
ေပါင္ရင္း တုတ္၏ (၇) ေျခသလံုးၾကီးျပီး ေျခဖ၀ါးတို၏ (၈) လက္ေခ်ာင္း
ေျခေခ်ာင္းတို၏ (၉) သားျမတ္ေသး၍ ခ်က္ၾကီး၏ (၁၀) ကိုယ္အရသာ ငံ၏ (၁၁) ဆင္မကဲ့သို
့ေသာ သြားလာျခင္းမ်ိဳးရွိ၏ (၁၂) ဆင္မုန္နံ ့ကဲ့ သို ့ ေသာ ကိုယ္နံ ့ရွိ၏ (၁၃)
အမ်က္ေဒါသ ၾကီး၏ (၁၄) ေလာဘရမၼက္ ၾကီး၏ (၁၅) ရာဂရမၼက္ ၾကီး၏ (၁၆)
ေယာက်ာ္းျမင္လွ်င္ တိမ္းညႊတ္လြယ္၏။
ျမန္မာမိန္းကေလးတို ့သည္ မိန္းမေကာင္း မိန္းမျမတ္ဂုဏ္ရည္ႏွင့္ျပည့္၀ေသာ
မိန္းမတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာေစရန္ အထက္ပါ (၄) မ်ိဳးအနက္ ပဒုမၼနီ
မိန္းမအမ်ိဳးအစားႏွင့္ စိတၱရနီ မိန္းမအမ်ိဳးအစား စာရင္းမွာပါရွိေအာင္
မိမိကိုယ္ကို ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္း အပ္ပါ တယ္။ ေဖာ္ျပပါ ၾကန္အင္လကၡဏာမ်ားအျပင္
မိန္းမေကာင္း မိန္းမျမတ္တို ့၏ အရည္အခ်င္း (၁၂)ရပ္ႏွင့္အညီ က်င့္ၾကံအား
ထုတ္နိုင္ဖို ့ လိုအပ္ပါတယ္။ ၄င္းတို ့မွာ (၁) ရတနာသံုးပါး ႏွင့္ မိဘဆရာသမားတို
့အား ရိုေသ၍ ကုသိုလ္ကံ အကုသိုလ္ကံ တို ့၏ အက်ိဳး အျပစ္ကိုယံုၾကည့္ျပီး
သဒၵါတရားရွိဖို ့လိုပါတယ္ (၂) မေကာင္းမႈ ဟူသမွ်တို ့ကို ေျပာဆိုျပဳလုပ္ရမည္ကို
အရွက္ တရားရွိျပီး ေရွာင္ၾကဥ္တတ္ဖို ့လိုပါတယ္ (၃)
မေကာင္းမႈဟူေသာကိစၥရပ္မ်ားကို ေၾကာက္တတ္ျပီး ေ၀းေ၀းက ေရွာင္ရွားသင့္ပါ တယ္ (၄)
ကိစၥဟူသမွ်တို ့တြင္ ဆတ္ဆတ္ထိမခံ အမ်က္ေဒါသၾကီးျခင္းမရွိဘဲ၊ စိတ္ရွည္ထား၍
သီးခံတတ္ရပါမယ္ (၅) အသိ ပညာ၊ အတတ္ပညာတို ့ကို ရင့္သန္မႈရွိေအာင္ ၾကိဳးစားရပါမယ္
(၆) လူ ့က်င့္၀တ္သိကၡာကို ေစာင့္ထိန္းသည့္အေနျဖင့္ သူတပါး ၏
သိကၡာဂုဏ္ေက်းဇူးတို ့ကို မဖ်က္ဆီးသင့္ေပ (၇) သူတပါးအား မနာလို၀န္တိုျခင္း
မျပဳရ၊ ျငဴစူေစာင္းေျမာင္းျခင္းလည္း မျပဳရ (၈) မိမိကဲ့သို ့လွလာမည္ မိမိကဲ့သို
့ခ်မ္းသာလာမည္ကို မၾကိဳက္ေသာ သ၀န္တိုစိတ္ထားမ်ိဳး မထားရ (၉) ကိုယ္က်င့္သီလကို
ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရပါမယ္( အနည္းဆံုး ၅ ပါးသီလကို
လံုျခံဳေအာင္ေစာင့္ထိန္းရပါမယ္) (၁၀) အၾကားအျမင္ ဗဟုသုတ အေတြ
့အၾကံဳမ်ားရွိေအာင္ ဆည္းကပ္ေလ့လာရပါမယ္ (၁၁) မိမိကိုယ္တြင္
အပ်င္းထူေသာစိတ္မ်ားမေမြးရ (၁၂) အရာရာတြင္ သတိ၀ီရိယ ရွိေနရမွာျဖစ္ျပီး၊
ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ ေပါ့ေပါ့တန္တန္ ေနထိုင္ေျပာဆိုျခင္း မျပဳသင့္ေပ။
မိန္းမသည္ ယဥ္ေက်းမႈ၏ မိခင္ျဖစ္သလို၊ မိန္းမေကာင္း မိန္းမျမတ္၏ဂုဏ္ရည္ဟာလည္း တိုင္းျပ ည္ႏွင့္ လူမ်ိဳးဂုဏ္ရည္ကို ျမင့္မား ေစနိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။ သို ့ပါ၍ ျမန္မာအမ်ိဳးထု တစ္ရပ္လံုး မိန္းမဂုဏ္ရည္ ႏွင့္ ညီညြတ္စြာ က်င့္ၾကံၾကိဳးစားအားထုတ္ၾကပါစို ့လို ့ တိုက္တြန္း ႏိႈးေဆာ္လိုက္ရပါတယ္။
<<စာနာေထာက္ထားစြာျဖင့္ ေဆာင္းပါးရွင္အမည္ကို ေျပာင္းလဲျခင္း/ခ်န္လွပ္ထားျခင္း မ်ိဳး မျပဳလုပ္ၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါသည္ >>
(ေဆာင္းပါးရွင္…ေပါက္ေပါက္္..ေရးသားမွ်ေ၀သည္)